Τα όσπρια χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η φακή ήταν πιθανώς ένα από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκε από τον άνθρωπο. Τα περισσότερα όσπρια προτιμούν τα θερμά κλίματα, αλλά υπάρχουν ποικιλίες που ευδοκιμούν και σε ψυχρότερες περιοχές. Απλά και λιτά τρόφιμα, αλλά πλούσια σε πρωτεΐνες, αποτελούν αναγκαίο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Τρώγονται φρέσκα ή αποξηραμένα και τα βρίσκουμε σε μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων, χρωμάτων και μεγεθών.
Η οικογένεια των οσπρίων περιλαμβάνει φασόλια (πάρα πολλά είδη), μπιζέλια, φακές, κουκιά και φάβα (και σόγια, βέβαια, που όμως είναι «ξένη» στη μεσογειακή μας διατροφή).
Όλα τα όσπρια είναι πολύ θρεπτικά (320-350 θερμίδες ανά 100 γραμ.), ελαφρώς δύσπεπτα (κάτι που διορθώνεται αν τα μουσκέψουμε σωστά πριν τα βράσουμε, αν τα μαγειρέψουμε αλλά και αν τα αρτύσουμε σωστά), αναντικατάστατα για τους χορτοφάγους και ιδανικά στις δίαιτες που αποκλείουν τα ζωικά προϊόντα, αφού περιέχουν άφθονες πρωτεΐνες.
Απαραίτητα στις γυναίκες
Επίσης, είναι πολύ καλή πηγή διαλυτών ινών (βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης και επομένως των καρδιακών παθήσεων) αλλά και άπεπτων ινών (βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του εντέρου), ενώ περιέχουν και σίδηρο, ασβέστιο, ποτάσιο, βιταμίνες Β, C και Ε και φολικό οξύ (στοιχεία ιδιαίτερα απαραίτητα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, στις έγκυες και στα παιδιά).
Τέλος, δεν περιέχουν νάτριο (αλάτι), που συντελεί στην αύξηση της πίεσης και προλειαίνει το έδαφος για την εμφάνιση καρδιοπαθειών.
Με μηδενικά λιπαρά και ζάχαρα, είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που τα κάνει κατάλληλα για διαβητικούς.
Όσον αφορά, τώρα, την ποσότητα, συνιστάται κατά μέσο όρο η κατανάλωση μιας μικρομερίδας μέρα παρά μέρα. Μια μικρομερίδα αντιστοιχεί σε ένα φλιτζάνι του τσαγιού (δηλαδή 100 g) μαγειρεμένων ξερών φασολιών. Τρεις μερίδες οσπρίων την εβδομάδα μαγειρεμένων σε ελαιόλαδο αντιστοιχούν σε κάτι περισσότερο από μία μερίδα οσπρίων εστιατορίου.
Πολύτιμα συστατικά
Πρωτεΐνες
Τα όσπρια περιέχουν μεγάλη ποσότητα φυτικής πρωτεΐνης, από την οποία όμως λείπει το αμινοξύ μεθειονίνη. Μπορούμε εύκολα να την καλύψουμε αν συνοδεύσουμε τα όσπρια με δημητριακά, ξηρούς καρπούς ή σπόρους (ηλιόσπορους, κολοκυθόσπορους κ.λπ.).
Ίνες
Τα όσπρια περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες από οποιαδήποτε άλλη ομάδα τροφίμων, ακόμα και από τα δημητριακά. Μια διατροφή πλούσια σε ίνες μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, ενώ βοηθά στην αποβολή του λίπους από τα έντερα, παρέχοντας έτσι προστασία από την περίπτωση του καρκίνου του εντέρου.
Ασβέστιο
Είναι απαραίτητο στις έγκυες (πρέπει να καταναλώνουν 1.500 mg ασβέστιο τη μέρα), στις γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση, στα παιδιά. Τα ρεβίθια και οι φακές είναι πλούσιες πηγές σε ασβέστιο, καθώς περιέχουν αντίστοιχα 150 mg και 130 mg ανά 100 g.
Σίδηρος
Είναι πολύτιμος για τις γυναίκες που οι ανάγκες τους είναι μεγαλύτερες σε σχέση με των ανδρών (υποφέρουν συχνά από σιδηροπενία με συμπτώματα κόπωσης, ευερεθιστικότητας, αδυναμίας συγκέντρωσης κ.ά.). Είναι απαραίτητο να συνοδεύουμε τα όσπρια με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως ντομάτες, πράσινες πιπεριές κ.λπ., ώστε να απορροφάται περισσότερος σίδηρος.
Φολικό οξύ
Το φολικό οξύ ανήκει στην ομάδα των βιταμινών Β και βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα όσπρια. Για παράδειγμα, 100 g ρεβίθια περιέχουν 199 mg φολικό οξύ, την ποσότητα δηλαδή που χρειαζόμαστε όλοι σε καθημερινή βάση.
Έρευνες έχουν δείξει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την πρόληψη των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου, αφού ευθύνεται για τη σωστή διαίρεση των κυττάρων καθώς και για την επανόρθωση των κατεστραμμένων κυττάρων.
Ιδιαίτερα για τις έγκυες, η Υπηρεσία Υγείας των ΗΠΑ συνιστά να καταναλώνουν διπλάσια ποσότητα (400 mg), αφού έχει καθοριστική σημασία για τη σωστή διαίρεση των κυττάρων του εμβρύου, δηλαδή για την ομαλή ανάπτυξή του.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ
Ένας βασικός κανόνας για το μαγείρεμα των οσπρίων είναι να τα αλατίζουμε στο τέλος του μαγειρέματος. Εάν ρίξουμε αλάτι από την αρχή, η φλούδα τους σκληραίνει και παραμένουν σκληρά όσο και αν τα βράσουμε. Τα όσπρια συνδυάζονται πολύ καλά με το σκόρδο, το κρεμμύδι, τη ρίγανη, το θυμάρι ή το δεντρολίβανο. Τα όξινα υλικά (ντομάτα, ξίδι, λεμόνι) είναι καλύτερα να τα προσθέτουμε στο τέλος, όταν έχουν μαλακώσει. Καλύτερα να αποφεύγουμε την προσθήκη σόδας. Χαλάει τη γεύση τους και τα κάνει δύσπεπτα. Τα όσπρια μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα κλεισμένα αεροστεγώς σε ξηρό και δροσερό μέρος. Η μακρόχρονη αποθήκευσή τους δεν τα αλλοιώνει ούτε επηρεάζει τη θρεπτική τους αξία.
Φακές
Αν τις αγοράσουμε χύμα, αφαιρούμε τα πετραδάκια ή τις σπασμένες φακές που υπάρχουν.Δεν χρειάζεται να τις μουσκέψουμε προηγουμένως. Τις πλένουμε και τις βράζουμε 15-20 λεπτά.
Μπιζέλια
Τα ξερά μπιζέλια που βρίσκουμε στην αγορά έχουν πράσινο χρώμα και είναι χωρισμένα στα δύο. Δεν χρειάζεται να τα μουσκέψουμε πριν τα μαγειρέψουμε. Χρειάζονται 30 λεπτά βράσιμο ή ώσπου να γίνουν όσο τρυφερά θέλουμε. Αν βρούμε στην αγορά ολόκληρα μπιζέλια, θα πρέπει να τα μουσκέψουμε όλη τη νύχτα και να τα μαγειρέψουμε 35-40 λεπτά.
Ρεβίθια
Είναι απαραίτητο να τα αφήσουμε να μουσκέψουν όλη τη νύχτα πριν τα μαγειρέψουμε. Τα αναποφλοίωτα ρεβίθια θα χρειαστούν περίπου 1-1,30 ώρα βράσιμο και τα αποφλοιωμένα 30 λεπτά.
Κουκιά
Πρέπει να τα μουσκέψουμε οπωσδήποτε ολόκληρη τη νύχτα και να αφαιρέσουμε με κοφτερό μαχαίρι τη μικρή μαύρη βούλα που έχουν στην κορυφή τους. Τα κουκιά που δεν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τη συγκομιδή τους χρειάζονται περίπου 1,30-2 ώρες βράσιμο.
Φάβα
Είναι ο καρπός του φυτού λαθούρι. Δεν είναι απαραίτητο να τη μουσκεύουμε και χρειάζεται περίπου 1 ώρα μαγείρεμα (σε χαμηλή φωτιά).
Φασόλια
Μπορούμε να μουσκέψουμε τα φασόλια με δύο τρόπους:
Μούσκεμα σε βραστό νερό. Τα αφήνουμε να βράσουν για 2-3 λεπτά, τα αποσύρουμε από τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και τα αφήνουμε 1-4 ώρες. Τα σουρώνουμε και τα μαγειρεύουμε.
Μούσκεμα όλη τη νύχτα. Για 2 φλιτζάνια φασόλια χρησιμοποιούμε 10 φλιτζάνια κρύο νερό και τα αφήνουμε να μουσκέψουν όλη νύχτα.
Προσέχουμε εάν έχουμε...
Ευερέθιστο έντερο
Σε πολλούς ανθρώπους τα όσπρια προκαλούν ένα δυσάρεστο αίσθημα «φουσκώματος», που οφείλεται κατά κύριο λόγο στις πρωτεϊνες που περιέχουν. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, θα πρέπει να καταναλώνονται σε συνδυασμό με πράσινη σαλάτα.
Οι φυτικές ίνες της σαλάτας διευκολύνουν τη λειτουργία του εντέρου. Επίσης, καλό είναι να αρχίσουμε να τρώμε σταδιακά μικρές ποσότητες οσπρίων, ώστε να «εκπαιδευτεί» το πεπτικό μας σύστημα και να ελαχιστοποιηθούν τυχόν δυσάρεστες παρενέργειες.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι διαλυτές φυτικές ίνες των οσπρίων διασπώνται στο παχύ έντερο με τη βοήθεια ενζύμων που παράγονται από βακτηρίδια του παχέος εντέρου και τα αέρια προϊόντα (π.χ. μεθάνιο) αυτής της διάσπασης αποβάλλονται από το παχύ έντερο, προκαλώντας συχνά διάταση της κοιλιάς και κολικοειδή άλγη.
Συνεπώς, άτομα που πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου καλό είναι να μην καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες οσπρίων και να τα αποφεύγουν κατά τις περιόδους κρίσης.
Ουρική αρθρίτιδα
Οι ασθενείς που πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά το πολύ 100-150 mg ουρικό οξύ μέσω της διατροφής τους. Τα όσπρια αποτελούν τρόφιμα με αρκετά υψηλό περιεχόμενο σε ουρικό οξύ (100 mg ουρικό περίπου ανά 100 g όσπρια), με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται η κατανάλωσή τους σε περιπτώσεις οξείας ουρικής αρθρίτιδας, ενώ επιτρέπεται περιορισμένη κατανάλωσή τους σε περιπτώσεις χρόνιας ουρικής αρθρίτιδας.
Νεφρική ανεπάρκεια
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα όσπρια, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε φώσφορο, δεν αποτελούν ενδεδειγμένη τροφή για ασθενείς με οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Συνεπώς, τα όσπρια πρέπει να περιορίζονται σημαντικά ή και να αποφεύγονται σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια.
Φαβισμό
Αν και σήμερα τα κουκιά έχουν ορισμένους οπαδούς, στην αρχαιότητα πολλοί λαοί, μεταξύ των οποίων και οι πρόγονοί μας, τα είχαν στη «μαύρη λίστα» των τροφίμων. «Ακάθαρτη» τροφή τη θεωρούσαν οι Αιγύπτιοι ιερείς, ενώ ο Πυθαγόρας τα είχε εντάξει στις απαγορευμένες τροφές. Όλη αυτή η πολεμική (που δεν εμπόδιζε, όμως, κανέναν να τα απολαμβάνει) οφειλόταν πιθανότατα στην «κυάνωση».
Πρόκειται για μια σπάνια αντίδραση του οργανισμού στα κουκιά με σοβαρότατες συνέπειες και παρουσιάζεται σε κάποιους ανθρώπους που έχουν έλλειψη από το ένζυμο glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD).Η συγκεκριμένη ασθένεια λέγεται και «φαβισμός» (αιμολυτική αναιμία) και είναι κληρονομική. Προκαλεί διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και φράσσει τα αιμοφόρα αγγεία. Όταν φράξουν τα αιμοφόρα αγγεία στα νεφρά, μπορεί να προκληθεί νεφρική ανεπάρκεια και να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο.
Αν υπάρχουν υποψίες ότι μπορεί να πάσχουμε από έλλειψη του σχετικού ενζύμου (και λατρεύουμε τα κουκιά), μπορούμε εύκολα να το διαπιστώσουμε με μια ανάλυση αίματος.
Η οικογένεια των οσπρίων περιλαμβάνει φασόλια (πάρα πολλά είδη), μπιζέλια, φακές, κουκιά και φάβα (και σόγια, βέβαια, που όμως είναι «ξένη» στη μεσογειακή μας διατροφή).
Όλα τα όσπρια είναι πολύ θρεπτικά (320-350 θερμίδες ανά 100 γραμ.), ελαφρώς δύσπεπτα (κάτι που διορθώνεται αν τα μουσκέψουμε σωστά πριν τα βράσουμε, αν τα μαγειρέψουμε αλλά και αν τα αρτύσουμε σωστά), αναντικατάστατα για τους χορτοφάγους και ιδανικά στις δίαιτες που αποκλείουν τα ζωικά προϊόντα, αφού περιέχουν άφθονες πρωτεΐνες.
Απαραίτητα στις γυναίκες
Επίσης, είναι πολύ καλή πηγή διαλυτών ινών (βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης και επομένως των καρδιακών παθήσεων) αλλά και άπεπτων ινών (βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του εντέρου), ενώ περιέχουν και σίδηρο, ασβέστιο, ποτάσιο, βιταμίνες Β, C και Ε και φολικό οξύ (στοιχεία ιδιαίτερα απαραίτητα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, στις έγκυες και στα παιδιά).
Τέλος, δεν περιέχουν νάτριο (αλάτι), που συντελεί στην αύξηση της πίεσης και προλειαίνει το έδαφος για την εμφάνιση καρδιοπαθειών.
Με μηδενικά λιπαρά και ζάχαρα, είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που τα κάνει κατάλληλα για διαβητικούς.
Όσον αφορά, τώρα, την ποσότητα, συνιστάται κατά μέσο όρο η κατανάλωση μιας μικρομερίδας μέρα παρά μέρα. Μια μικρομερίδα αντιστοιχεί σε ένα φλιτζάνι του τσαγιού (δηλαδή 100 g) μαγειρεμένων ξερών φασολιών. Τρεις μερίδες οσπρίων την εβδομάδα μαγειρεμένων σε ελαιόλαδο αντιστοιχούν σε κάτι περισσότερο από μία μερίδα οσπρίων εστιατορίου.
Πολύτιμα συστατικά
Πρωτεΐνες
Τα όσπρια περιέχουν μεγάλη ποσότητα φυτικής πρωτεΐνης, από την οποία όμως λείπει το αμινοξύ μεθειονίνη. Μπορούμε εύκολα να την καλύψουμε αν συνοδεύσουμε τα όσπρια με δημητριακά, ξηρούς καρπούς ή σπόρους (ηλιόσπορους, κολοκυθόσπορους κ.λπ.).
Ίνες
Τα όσπρια περιέχουν περισσότερες φυτικές ίνες από οποιαδήποτε άλλη ομάδα τροφίμων, ακόμα και από τα δημητριακά. Μια διατροφή πλούσια σε ίνες μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, ενώ βοηθά στην αποβολή του λίπους από τα έντερα, παρέχοντας έτσι προστασία από την περίπτωση του καρκίνου του εντέρου.
Ασβέστιο
Είναι απαραίτητο στις έγκυες (πρέπει να καταναλώνουν 1.500 mg ασβέστιο τη μέρα), στις γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση, στα παιδιά. Τα ρεβίθια και οι φακές είναι πλούσιες πηγές σε ασβέστιο, καθώς περιέχουν αντίστοιχα 150 mg και 130 mg ανά 100 g.
Σίδηρος
Είναι πολύτιμος για τις γυναίκες που οι ανάγκες τους είναι μεγαλύτερες σε σχέση με των ανδρών (υποφέρουν συχνά από σιδηροπενία με συμπτώματα κόπωσης, ευερεθιστικότητας, αδυναμίας συγκέντρωσης κ.ά.). Είναι απαραίτητο να συνοδεύουμε τα όσπρια με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, όπως ντομάτες, πράσινες πιπεριές κ.λπ., ώστε να απορροφάται περισσότερος σίδηρος.
Φολικό οξύ
Το φολικό οξύ ανήκει στην ομάδα των βιταμινών Β και βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα όσπρια. Για παράδειγμα, 100 g ρεβίθια περιέχουν 199 mg φολικό οξύ, την ποσότητα δηλαδή που χρειαζόμαστε όλοι σε καθημερινή βάση.
Έρευνες έχουν δείξει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την πρόληψη των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου, αφού ευθύνεται για τη σωστή διαίρεση των κυττάρων καθώς και για την επανόρθωση των κατεστραμμένων κυττάρων.
Ιδιαίτερα για τις έγκυες, η Υπηρεσία Υγείας των ΗΠΑ συνιστά να καταναλώνουν διπλάσια ποσότητα (400 mg), αφού έχει καθοριστική σημασία για τη σωστή διαίρεση των κυττάρων του εμβρύου, δηλαδή για την ομαλή ανάπτυξή του.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ
Ένας βασικός κανόνας για το μαγείρεμα των οσπρίων είναι να τα αλατίζουμε στο τέλος του μαγειρέματος. Εάν ρίξουμε αλάτι από την αρχή, η φλούδα τους σκληραίνει και παραμένουν σκληρά όσο και αν τα βράσουμε. Τα όσπρια συνδυάζονται πολύ καλά με το σκόρδο, το κρεμμύδι, τη ρίγανη, το θυμάρι ή το δεντρολίβανο. Τα όξινα υλικά (ντομάτα, ξίδι, λεμόνι) είναι καλύτερα να τα προσθέτουμε στο τέλος, όταν έχουν μαλακώσει. Καλύτερα να αποφεύγουμε την προσθήκη σόδας. Χαλάει τη γεύση τους και τα κάνει δύσπεπτα. Τα όσπρια μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα κλεισμένα αεροστεγώς σε ξηρό και δροσερό μέρος. Η μακρόχρονη αποθήκευσή τους δεν τα αλλοιώνει ούτε επηρεάζει τη θρεπτική τους αξία.
Φακές
Αν τις αγοράσουμε χύμα, αφαιρούμε τα πετραδάκια ή τις σπασμένες φακές που υπάρχουν.Δεν χρειάζεται να τις μουσκέψουμε προηγουμένως. Τις πλένουμε και τις βράζουμε 15-20 λεπτά.
Μπιζέλια
Τα ξερά μπιζέλια που βρίσκουμε στην αγορά έχουν πράσινο χρώμα και είναι χωρισμένα στα δύο. Δεν χρειάζεται να τα μουσκέψουμε πριν τα μαγειρέψουμε. Χρειάζονται 30 λεπτά βράσιμο ή ώσπου να γίνουν όσο τρυφερά θέλουμε. Αν βρούμε στην αγορά ολόκληρα μπιζέλια, θα πρέπει να τα μουσκέψουμε όλη τη νύχτα και να τα μαγειρέψουμε 35-40 λεπτά.
Ρεβίθια
Είναι απαραίτητο να τα αφήσουμε να μουσκέψουν όλη τη νύχτα πριν τα μαγειρέψουμε. Τα αναποφλοίωτα ρεβίθια θα χρειαστούν περίπου 1-1,30 ώρα βράσιμο και τα αποφλοιωμένα 30 λεπτά.
Κουκιά
Πρέπει να τα μουσκέψουμε οπωσδήποτε ολόκληρη τη νύχτα και να αφαιρέσουμε με κοφτερό μαχαίρι τη μικρή μαύρη βούλα που έχουν στην κορυφή τους. Τα κουκιά που δεν έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τη συγκομιδή τους χρειάζονται περίπου 1,30-2 ώρες βράσιμο.
Φάβα
Είναι ο καρπός του φυτού λαθούρι. Δεν είναι απαραίτητο να τη μουσκεύουμε και χρειάζεται περίπου 1 ώρα μαγείρεμα (σε χαμηλή φωτιά).
Φασόλια
Μπορούμε να μουσκέψουμε τα φασόλια με δύο τρόπους:
Μούσκεμα σε βραστό νερό. Τα αφήνουμε να βράσουν για 2-3 λεπτά, τα αποσύρουμε από τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και τα αφήνουμε 1-4 ώρες. Τα σουρώνουμε και τα μαγειρεύουμε.
Μούσκεμα όλη τη νύχτα. Για 2 φλιτζάνια φασόλια χρησιμοποιούμε 10 φλιτζάνια κρύο νερό και τα αφήνουμε να μουσκέψουν όλη νύχτα.
Προσέχουμε εάν έχουμε...
Ευερέθιστο έντερο
Σε πολλούς ανθρώπους τα όσπρια προκαλούν ένα δυσάρεστο αίσθημα «φουσκώματος», που οφείλεται κατά κύριο λόγο στις πρωτεϊνες που περιέχουν. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, θα πρέπει να καταναλώνονται σε συνδυασμό με πράσινη σαλάτα.
Οι φυτικές ίνες της σαλάτας διευκολύνουν τη λειτουργία του εντέρου. Επίσης, καλό είναι να αρχίσουμε να τρώμε σταδιακά μικρές ποσότητες οσπρίων, ώστε να «εκπαιδευτεί» το πεπτικό μας σύστημα και να ελαχιστοποιηθούν τυχόν δυσάρεστες παρενέργειες.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι διαλυτές φυτικές ίνες των οσπρίων διασπώνται στο παχύ έντερο με τη βοήθεια ενζύμων που παράγονται από βακτηρίδια του παχέος εντέρου και τα αέρια προϊόντα (π.χ. μεθάνιο) αυτής της διάσπασης αποβάλλονται από το παχύ έντερο, προκαλώντας συχνά διάταση της κοιλιάς και κολικοειδή άλγη.
Συνεπώς, άτομα που πάσχουν από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου καλό είναι να μην καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες οσπρίων και να τα αποφεύγουν κατά τις περιόδους κρίσης.
Ουρική αρθρίτιδα
Οι ασθενείς που πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα πρέπει να καταναλώνουν καθημερινά το πολύ 100-150 mg ουρικό οξύ μέσω της διατροφής τους. Τα όσπρια αποτελούν τρόφιμα με αρκετά υψηλό περιεχόμενο σε ουρικό οξύ (100 mg ουρικό περίπου ανά 100 g όσπρια), με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται η κατανάλωσή τους σε περιπτώσεις οξείας ουρικής αρθρίτιδας, ενώ επιτρέπεται περιορισμένη κατανάλωσή τους σε περιπτώσεις χρόνιας ουρικής αρθρίτιδας.
Νεφρική ανεπάρκεια
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα όσπρια, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε φώσφορο, δεν αποτελούν ενδεδειγμένη τροφή για ασθενείς με οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Συνεπώς, τα όσπρια πρέπει να περιορίζονται σημαντικά ή και να αποφεύγονται σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια.
Φαβισμό
Αν και σήμερα τα κουκιά έχουν ορισμένους οπαδούς, στην αρχαιότητα πολλοί λαοί, μεταξύ των οποίων και οι πρόγονοί μας, τα είχαν στη «μαύρη λίστα» των τροφίμων. «Ακάθαρτη» τροφή τη θεωρούσαν οι Αιγύπτιοι ιερείς, ενώ ο Πυθαγόρας τα είχε εντάξει στις απαγορευμένες τροφές. Όλη αυτή η πολεμική (που δεν εμπόδιζε, όμως, κανέναν να τα απολαμβάνει) οφειλόταν πιθανότατα στην «κυάνωση».
Πρόκειται για μια σπάνια αντίδραση του οργανισμού στα κουκιά με σοβαρότατες συνέπειες και παρουσιάζεται σε κάποιους ανθρώπους που έχουν έλλειψη από το ένζυμο glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD).Η συγκεκριμένη ασθένεια λέγεται και «φαβισμός» (αιμολυτική αναιμία) και είναι κληρονομική. Προκαλεί διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και φράσσει τα αιμοφόρα αγγεία. Όταν φράξουν τα αιμοφόρα αγγεία στα νεφρά, μπορεί να προκληθεί νεφρική ανεπάρκεια και να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο.
Αν υπάρχουν υποψίες ότι μπορεί να πάσχουμε από έλλειψη του σχετικού ενζύμου (και λατρεύουμε τα κουκιά), μπορούμε εύκολα να το διαπιστώσουμε με μια ανάλυση αίματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου